Elektrikli bisikletlerde tehlikeli bir durumda elektrik motorunun kapatılması, bataryaların yangın riskine karşı güvenli olması, gaz emisyonlarının standartlar kapsamında olması, bataryaların kısa devreye karşı korumalı sistemler olması gerekmektedir. Kullanılan elektrikli parçaların güvenli olması ve bir kaza anında darbeye karşı bir koruma olduğundan emin olunmalıdır.
Kullanıcılarında olası tehlikelere karşı uyarılması için gerekli işaretlemelerinde yapılması gerekmektedir.
Bisikletin olası Elektro Manyetik alanlardan etkilenmemesi de oldukça önemli bir güvenlik unsurudur.
EN 15194 yalnızca bisikletin elektrikli kısmı ile ilgilidir, EN 14764 (yerine geçen standart EN ISO 4210-1:2014) ise sele yüksekliklerine sahip bisikletler ve alt aksamların deneye tabi tutulması, tasarımı ve montajı için güvenlik ve performans kuralları ile ilgili terimler ve tariflerini kapsar.
Yazımızda elektrikli bisikletlerin sağlaması gereken EN 15194 standardı ile ilgili kısa bilgiler vereceğiz.
Elektrikli bisiklet ve / veya LEV (Light Electric Vehicle of weight less than or equal to 400 kg) (Ağırlığı 400 kg veya daha az olan Hafif Elektrikli Araç) bir terimdir,
Yardımcı elektrik motorlu iki farklı araç konseptini kapsar:
1) Sadece motor tarafından tahrik edilemeyen yardımcı bir motorla donatılmış çevrimler.
Yalnızca bisikletçi pedal çevirdiğinde, motor yardımcı olur. Bu araçlara genellikle pedelec denir.
2) Sadece motor tarafından tahrik edilebilen yardımcı bir elektrik motoruyla donatılmış çevrimler.
İşaretlemeye gelince:
a) Çerçeve, kolayca görülebilen bir yerde bir seri numarası ile görünür ve kalıcı olarak işaretlenmelidir;
b) Çerçeve, üreticinin veya üreticinin temsilcisinin adı ve Avrupa Standardı numarası, yani EN 14764 ile görünür ve kalıcı bir şekilde işaretlenmelidir.
c) Bisiklet, EN 15194’e göre EPAC yazacak şekilde görünür ve kalıcı bir şekilde işaretlenmelidir.
Talimatlara gelince, bisiklete aşağıdaki bilgileri içeren bir set sağlanmalıdır:
a) sürüşe hazırlık – sele yüksekliği ve gidon yüksekliği sürücüye göre nasıl ölçülür ve ayarlanır, koltuk direği ve koltuk direği üzerindeki yerleştirme derinliği uyarı işaretlerinin açıklaması ile birlikte gidon sapı ve hangi kolların ön freni çalıştırdığı ve hangi kolun arka freni çalıştırdığı hakkında net bilgiler;
b) gidon, gidon gövdesi, sele, sele direği ve tekerleklerle ilgili bağlantı elemanlarının önerilen şekilde sıkılması;
c) “mekanizma kilitli konuma getirildiğinde çatal uçlarını kabartmalıdır” gibi, tekerlek hızlı serbest bırakma mekanizmalarının doğru ayarını belirleme yöntemi;
d) Montajsız olarak temin edilen herhangi bir parçanın doğru montajı;
e) binicinin ve bagajın izin verilen toplam ağırlığı;
f) yağlama – nerede ve ne sıklıkla yağlanacağı ve önerilen yağlayıcı;
g) doğru zincir gerginliği ve bunun nasıl ayarlanacağı;
h) dişlilerin ayarlanması;
i) frenlerin ayarlanması ve sürtünme bileşenlerinin değiştirilmesi için tavsiyeler;
j) jantların bakımı ve herhangi bir jant aşınması tehlikesinin açık bir açıklaması;
k) uygun yedek parçalar, yani lastikler, iç lastikler, fren sürtünme bileşenleri;
l) aksesuarlar – bunların takılı olarak sunulduğu yerlerde, çalıştırma, gerekli bakım (varsa) ve ilgili yedek parçalar (örn. ampuller) gibi ayrıntılar dahil edilmelidir;
m) güvenli sürüş – frenler, lastikler, direksiyon üzerinde düzenli kontroller, yağışlı havada fren mesafesi;
n) bisikletin tasarlandığı kullanım türü (yani, kullanıldığı arazi türü) yanlış kullanımın tehlikelerine karşı bir uygun uyarı ile;
o) bisiklete kamuya açık yollarda (örneğin yıldırım ve reflektörler) binileceği zaman olası ulusal yasal gerekliliklerle ilgili olarak sürücüye dikkat çekmek için bir tavsiye notu;
p) güvenlik açısından kritik bileşenler için orijinal yedek parça kullanmanın önemi.
q) Elektrik yardımının kavramı ve tanımı;
r) Yıkama tavsiyesi;
s) Kullanım için özel EPAC tavsiyeleri;
t) Belirli EPAC uyarıları;
u) Kullanılan pil şarjı ve şarj cihazı ile ilgili öneriler ve pil şarj cihazı etiketinde yer alan talimatlara uymanın önemi.
Elektrikli bisikletler ile ilgili standartlar aşağıda verilmiştir.
- Directive 2002/24/EC relating to the type-approval of two or three-wheel motor
- EN 15194: EPAC – Electrically Power Assisted Cycles
- EN 14764: City and Trekking Bicycles
- Directive 2006/42/EC on machinery
- Directive 2004/108/EC relating to electromagnetic compatibility
- European Agreement Concerning the International Carriage of
- Dangerous goods by Road (ADR)
- IATA Dangerous Goods Regulations
- 2009-2010 ICAO Technical Instructions for the Safe Transport of
- Dangerous Goods
- DIRECTIVE 2006/66/EC on batteries and accumulators and waste batteries and accumulators